Là một thể đặc biệt của táo bón mà nguyên nhân môn, vùng chung quanh trực tràng hậu môn, càng gần trực tràng triệu chứng càng điển hình bấy nhiêu.
TRIỆU CHỨNG
Hội chứng kiết lỵ đặc trưng bởi 3 triệu chứng chính:
- Rối loạn đại tiện: Đại tiện nhiều lần, mỗi lần chỉ ít phân, có khi không ra phân, đại tiện khó.
- Rối loạn phân: Phân ít, thường có chất nhầy, niêm dịch với mủ nhầy, máu tươi hoặc máu lẫn niêm dịch lờ lờ máu cá.
- Đau quặn mót rặn: Trước khi đi ngoài thường đau quặn từng cơn dọc khung đại tràng, vùng đại tràng sigma và trực tràng, sau đó là mót rặn, bắt bệnh nhân phải đi đại tiện ngay. Khi đi đại tiện thấy đau buốt ở hậu môn.
- Các triệu chứng khác: Ngoài ba triệu chứng trên có thể có một số triệu chứng cơ năng khác như: bụng chướng hơi, sôi bụng, bán tắc ruột v.v...
KHÁM LÂM SÀNG CẬN LÂM SÀNG
- Thăm trực tràng: Là động tác khám bắt buộc, không được bỏ qua. Ngoài ra, cần khám bộ máy tiêu hoá và khám toàn thân, chú ý các khối u ở trong bụng. Xét nghiệm cận lâm sàng cần thiết.
- Xét nghiệm phân: Nuôi cấy và soi tươi tìm vi khuẩn và ký sinh trùng cần làm ngay, trước khi điều trị.
- Soi hậu môn trực tràng: Trong khi soi có thể làm sinh thiết niêm mạc trực tràng nếu cần.
- Chụp X-quang khung đại tràng
- Soi đại tràng ống mềm: rất cần thiết, nhất là tổn thương nằm ở trên cao.
NGUYÊN NHÂN
- Lỵ amip và lỵ trực khuẩn: Gây nên những ổ loét ở đại tràng, nhất là ở trực tràng. Các triệu chứng lâm sàng hai loại này giống nhau, chỉ khác là lỵ trực khuẩn hay gây sốt, còn lỵ amip không gây sốt hoặc rất ít sốt.
- Ung thư trực tràng, đại tràng sigma: Rất hay gây hội chứng kiết lỵ, rất dễ nhằm với lỵ amip và trực khuẩn.
- Viêm loét đại trực tràng chảy má: Là một bệnh tự miễn không do nhiễm khuẩn hoặc ký sinh trùng.
- Bệnh Crohn, lao trực tràng: rất hiếm khi gặp ở nước ta.
- Các khối u vùng xung quanh trực tràng: U xơ tiền liệt tuyến, u xơ tử cung, ung thư tử cung, buồng trứng v.v..